Türkiye'de ifade ve basın özgürlüğü üzerindeki baskılar giderek artıyor. Expression Interrupted platformunun yayımladığı son rapor, 2025'in ilk çeyreğinde gazetecilerin karşılaştığı zorlukları çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor. Yargısal baskılar, gözaltılar, tutuklamalar ve RTÜK cezaları, gazetecilerin çalışma koşullarını her geçen gün daha da zorlaştırıyor.

Gazetecilere Yönelik Yargısal Baskılar

Rapora göre, 2025'in Ocak-Mart döneminde ilk derece mahkemelerinde toplam 157 gazetecinin yargılandığı 90 dava görüldü. Bu davaların 32'si sonuçlanırken, 19'unda mahkûmiyet, 14'ünde ise beraat kararı verildi. Mahkûmiyetle sonuçlanan davalarda 28 gazeteciye toplam 41 yıl 1 ay 12 gün hapis ve 8.850 TL adli para cezası verildi. Ayrıca, 25 gazeteci hakkında yeni dava açılırken, 10 gazeteci hakkında ise soruşturma başlatıldı.

Gazetecilere yönelik suçlamaların başında "örgüt üyeliği" ve "örgüt propagandası" geliyor. "Dezenformasyon yasası" olarak bilinen TCK 217/A maddesi de ("halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma") sıkça kullanılan bir araç haline geldi.

• Örgüt Üyeliği (TCK 314/2): 27 dava
• Örgüt Propagandası (TMK 7/2): 21 dava
• Hakaret/Kamu Görevlisine Hakaret (TCK 125): 14 dava

Protestolar ve Gözaltılar

Gözaltı ve tutuklamaların hız kesmediği bu dönemde, protesto alanları da gazeteciler için riskli bir çalışma alanı haline geldi. 50 gazeteci gözaltına alındı ve bunların 22'si İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması ve Van Büyükşehir Belediyesine kayyum atanmasıyla ilgili protestoları takip ederken hedef alındı. Gazetecilere yönelik şiddet içeren polis müdahaleleri de endişe verici boyutlara ulaştı.

Rapora göre 25 gazeteci tutuklandı. Yılın başında 33 olan tutuklu gazeteci sayısı, ilk çeyrek sonunda 34'e yükseldi. Tutuklanan gazetecilerin yedisi İmamoğlu’nun tutuklanmasına karşı gerçekleşen protestoları takip etmeye çalışan gazetecilerdi.

RTÜK'ten Milyonluk Cezalar

RTÜK, 2025'in ilk üç ayında Halk TV, NOW, SZC TV ve TELE 1 gibi muhalif kanallara toplam 25.344.068 TL para cezası kesti. Bu cezaların büyük bir kısmı İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla ilgili yayınlar nedeniyle verildi. Ayrıca, SZC TV'ye 10 gün ekran karartma yaptırımı uygulandı. RTÜK'ün denetim yetkisi YouTube'a kadar genişletildi ve Cumhuriyet gazetesi, Fatih Altaylı ve FluTV kanallarına lisans alma zorunluluğu getirildi.

Kurul ayrıca, “olumsuz yayınlarla vatandaşları karamsarlığa itmek” gerekçesiyle muhalif yayınları hedef alan bir uyarı yayımladı.

Türkiye'de gazetecilere yönelik baskılar, ifade ve basın özgürlüğünün önündeki en büyük engellerden biri olmaya devam ediyor. Mahkemeler, polis ve RTÜK'ün kıskacındaki gazeteciler, halkın haber alma hakkını savunmak için mücadele etmeye devam ediyor. Ancak, bu baskılar sürdükçe, Türkiye'nin demokratikleşme süreci de sekteye uğrayacaktır.